Ból odbytu po porodzie – przyczyny

Niewątpliwie ciąża, jak i poród sprzyjają wystąpieniu różnych dolegliwości z rejonu miednicy, które mogą towarzyszyć nam jeszcze przez jakiś czas po rozwiązaniu. Jedną z przypadłości, która pojawia się po porodzie naturalnym, jest ból odbytu. Najczęściej towarzyszy on podczas oddawania stolca czy podczas siedzenia. Oprócz bólu mogą pojawiać się inne objawy, takie jak swędzenie i pieczenie okolic odbytu. Czym może być spowodowany ból odbytu po porodzie? Gdzie upatrywać jego podstaw? 

Ból odbytu po porodzie naturalnym najczęściej spowodowany jest poszerzonymi i obrzękniętymi hemoroidami, czyli guzkami krwawniczymi. Te bardzo często towarzyszą kobietom już podczas ciąży i powstają na skutek przewlekłych zaparć czy wzrostu macicy i ucisku jej na naczynia krwionośne jamy brzusznej oraz miednicy. Wówczas, na skutek spowolnienia przepływu krwi w żyłach, dochodzi do zaburzeń w ścianach naczyń krwionośnych i zmniejszenia zdolności odprowadzania przez nie krwi. Choć hemoroidy najczęściej pojawiają się w II i III trymestrze ciąży, może się zdarzyć, że u niektórych kobiet wystąpią dopiero po urodzeniu dziecka. 

Podczas porodu naturalnego, w wyniku parcia, ciśnienie w naczyniach żylnych – a także w odbycie – znacznie wzrasta. To właśnie wtedy może dojść do pęknięcia naczyń krwionośnych i powstania choroby hemoroidalnej. Co ważne – nie muszą one dawać żadnych objawów bezpośrednio po rozwiązaniu, a bóle odbytu po porodzie mogą pojawić się dopiero po kilku dniach. 

Kłujący ból odbytu po porodzie – nie tylko hemoroidy

Warto jednak wiedzieć, że poszerzone naczynia w obrębie odbytu nie muszą być jedyną przyczyną bólu w tym rejonie po porodzie naturalnym. Niekiedy podczas porodu może dojść również do uszkodzenia zwieraczy odbytu czy struktur nerwowych w okolicy odbytu. Zdarza się również, że przyczyny dolegliwości mogą wydawać się znacznie bardziej prozaiczne, ale nie mniej groźne. 

Połóg, czyli czas po porodzie, w którym kobiecy organizm powoli wraca do stanu sprzed ciąży, to okres, który często wiąże się z wieloma dolegliwościami. Warto więc wiedzieć, ile trwa połóg i jak w tym czasie zadbać o siebie. Niezwykle ważna jest również higiena w połogu. Kobieta może zmagać się wówczas z bólem krocza, bólami piersi czy problemami z wypróżnianiem się. Co więcej – w pierwszych dniach po porodzie, kobiety mogą nie czuć wcale potrzeby oddawania stolca. Wówczas mięśnie, które umożliwiają parcie na stolec, mogą być osłabione i nie pracują tak, jak powinny. Z kolei inne świeżo upieczone mamy chcą świadomie i na siłę odroczyć wizytę w toalecie, a wszystko ze strachu przed rozejściem się szwów założonych po nacięciu, czy pęknięciu krocza. Boją się, że podczas mocnego parcia mogłoby dojść do ich rozerwania.  Tymczasem wstrzymywanie stolca może nieść za sobą bardzo poważne konsekwencje. Ból odbytu przy oddawaniu stolca po porodzie może być również związany z przewlekłymi zaparciami, za którymi stoi, chociażby nieodpowiednia dieta, ale także nieustabilizowana jeszcze gospodarka hormonalna, jak i osłabione mięśnie tłoczni brzusznej, biorące udział w defekacji.  

Bóle odbytu po porodzie – jak sobie z nimi radzić? 

Kluczowe w radzeniu sobie z dolegliwościami bólowymi odbytu po porodzie jest poznanie ich przyczyn. W zależności od tego, czy u podłoża bólu leży uszkodzenie nerwów odbytu, choroba hemoroidalna czy po prostu bolesne zaparcia, leczenie będzie wyglądało zupełnie inaczej. Pamiętajmy jednak, że choć doraźną ulgę możemy przynieść sobie domowymi sposobami uśmierzania bólu, to jednak zawsze warto skonsultować się z lekarzem. W pierwszej kolejności możemy zgłosić się do ginekologa lub lekarza rodzinnego, a dopiero ten – w razie konieczności – może skierować nas do proktologa. A w jaki sposób same możemy przynieść sobie ukojenie w dolegliwościach bólowych? 

Jeśli dolegliwości spowodowane są zaparciami i odczuwamy ból odbytu przy oddawaniu stolca po porodzie, przede wszystkim warto zadbać o zdrową dietę, która zagwarantuje odpowiednią perystaltykę jelit i zapobiega zaparciom czy wzdęciom. Efekty przyniesie pełnowartościowa dieta bogata w błonnik, zawierająca między innymi ciemne pieczywo, kasze, płatki owsiane czy warzywa. Bardzo ważne jest także odpowiednie nawodnienie organizmu – w przypadku poszerzonych hemoroidów, twardy i zbity stolec może podrażniać guzki krwawnicze i wzmagać ból. Dużą ulgę w bolesności odbytu mogą przynieść również maści i czopki znieczulające, które zawsze jednak należy przyjmować tylko z zalecenia lekarza. Najłatwiejszą metodą wspierającą defekację będzie użycie stołeczka do podparcia stóp. Pozycja kuczna podczas oddawania stolca powinna przynieść ulgę i ułatwić wypróżnienia. Warto pamiętać o oddechu przeponowym i kierowaniu wydechu w stronę odbytu, aby zmniejszyć intensywność parcia oraz regularne ćwiczenia w celu pobudzenia perystaltyki jelit.