Niski poziom witaminy B12 w ciąży – jakie ryzyko za sobą niesie?
Witamina B12 jest jednym z kluczowych składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. U kobiet ciężarnych zapotrzebowanie na nią nieznacznie wzrasta. Niedobór witaminy B12 w ciąży jest jednak bardzo niebezpieczny i może prowadzić do nieodwracalnych zmian u płodu. Jaka jest norma witaminy B12 w ciąży i w jaki sposób zadbać o jej odpowiednią podaż?
Norma witaminy B12 w ciąży – jakie ma znaczenie dla płodu?
Witamina B12, nazywana także kobalaminą, jest jedną z kluczowych witamin w naszym organizmie. Wykazuje dobroczynny wpływ przede wszystkim na funkcjonowanie układu nerwowego i psychikę człowieka. Szczególne znaczenie odgrywa także u kobiet planujących ciążę i kobiet ciężarnych. Bierze ona udział w syntezie DNA płodu i w wielu ważnych reakcjach biochemicznych.
Norma witaminy B12 w ciąży, a konkretniej jej przestrzeganie – dokładnie tak samo, jak norma kwasu foliowego – ma ogromne znaczenie dla prawidłowego rozwoju płodu i zdrowego przebiegu ciąży. Witamina ta bierze udział w przemianach, jakim ulega wspomniany kwas foliowy w organizmie. Pomaga utrzymać prawidłowe stężenie homocysteiny. Witamina B12 w ciąży jest również niezbędna do prawidłowego przebiegu przemiany folianów, co nabiera szczególnego znaczenia w kontekście podziału komórek płodu i łożyska.
Co jednak najważniejsze – płód wykorzystuje ją do szeregu procesów biochemicznych, jednak nie potrafiąc jej samodzielnie syntezować, korzysta z zapasów witaminy B12 matki. W związku z tym niewielki spadek poziomu tej witaminy w ciąży jest zjawiskiem absolutnie naturalnym. Mimo to ogromne znaczenie ma regularne kontrolowanie jej poziomu, by nie dopuścić do niedoboru witaminy B12 w ciąży. A czym może grozić wspomniany niedobór witaminy B12? Jakie skutki może mieć brak witaminy B12 w ciąży?
Niedobór witaminy B12 w ciąży – czym grozi?
W czasie ciąży organizm kobiety musi stawić czoła wielu wyzwaniom. W tym okresie wzrasta również zapotrzebowanie na niektóre składniki odżywcze i witaminy. Witamina B6 w ciąży czy witamina B12 w ciąży to jedne z nich. Choć u ciężarnych zapotrzebowanie na tę ostatnią zwiększa się nieznacznie – pełni ona kluczową rolę w prawidłowym rozwoju płodu.
Niedobór witaminy B12 w ciąży zwiększa ryzyko wystąpienia wielu dolegliwości zarówno u samej matki, jak i dzidziusia. Zbyt niski poziom witaminy B12 w ciąży może prowadzić do zaburzeń w procesie wytwarzania krwinek czerwonych i niedokrwistości megaloblastycznej. W efekcie, krwinki te nie są w stanie efektywnie pełnić swojej kluczowej roli w organizmie, jaką jest transport tlenu z płuc do innych tkanek. Niedobór witaminy B12 w ciąży może powodować także wystąpienie wady cewy nerwowej, jak również prowadzić do stanu przedrzucawkowego czy nawet poronienia.
Brak witaminy B12 w ciąży to także ryzyko wystąpienia zaburzeń ze strony układu nerwowego, jak również neurologicznych opóźnień u dzieci. To właśnie dlatego warto poddawać się regularnym badaniom i przestrzegać norm, a w razie jakichkolwiek niedoborów rozpocząć suplementację. Pamiętajmy jednak, że dodatkowa suplementacja jakiejkolwiek witaminy w ciąży powinna odbywać się zawsze z zalecenia lekarza i pod jego ścisłą kontrolą.
Norma witaminy B12 w ciąży – ile wynosi?
Zapotrzebowanie na witaminę B12 uzależnione jest zarówno od wieku, jak i stanu fizjologicznego kobiety. A na jakim poziomie powinno kształtować się stężenie witaminy B12 w ciąży? Norma ta w przypadku kobiet ciężarnych nieznacznie wzrasta. Za prawidłowe jej stężenie uznaje się zazwyczaj poziom od 400 do 900 pg/ml (prawidłowe stężenie witaminy B12 w ciąży może różnić się w zależności od laboratorium i jednostki miary stosowanej do pomiaru). Warto zaznaczyć, że szczególną uwagę na poziom witaminy B12 powinny zwrócić kobiety na diecie wegańskiej. Wykluczenie pokarmów pochodzenia zwierzęcego wiąże się z ryzykiem powstania niedoboru kobalaminy, dlatego odpowiednia suplementacja i regularne kontrole jej poziomu będą w tym przypadku bardzo ważne.
Pamiętajmy jednak, że interpretacja wyników stężenia witaminy we krwi zawsze należy do lekarza prowadzącego. To on, na podstawie wyników badań i dokładnego wywiadu z pacjentką uwzględniającego również sposób żywienia ciężarnej, jest w stanie określić jej zapotrzebowanie. W przypadku zbyt niskiego stężenia może on zalecić zmiany w diecie czy dodatkową suplementację witaminy B12 (zastrzyki w ciąży podaje się głównie w przypadku zdiagnozowanej niedokrwistości).
Kobalaminę znajdziemy przed wszystkich w produktach pochodzenia zwierzęcego m.in.: w mięsie, nabiale i jajach. Na rynku istnieje także wiele produktów, które są wzbogacane witaminą B12, należą do niech napoje roślinne, np. sojowe, owsiane. Warto pamiętać o tym, planując swój jadłospis w trakcie ciąży.
Nadmiar witaminy B12 w ciąży – czy może być niebezpieczny?
Warto wiedzieć, jakie witaminy w ciąży należy suplementować i w jaki sposób dbać o ich odpowiednie stężenie. Niedobory niektórych składników odżywczych i witamin mogą negatywnie wpływać zarówno na samopoczucie kobiety, jak i rozwój dziecka. A co w przypadku zbyt dużego stężenia niektórych witamin? Jakie skutki może mieć nadmiar witaminy B12 w ciąży?
Zbyt wysoki poziom witaminy B12 może być spowodowany spożywaniem dużej ilości produktów bogatych w tę witaminę lub przyjmowaniem zbyt dużych dawek suplementów. Co prawda, nadmiar witaminy B12 w ciąży nie jest raczej szkodliwy i zostaje on wydalony z moczem i potem, więc trudno jest doprowadzić do jej przedawkowania. Niekiedy mogą jednak wystąpić reakcje alergiczne, dlatego suplementację należy konsultować ze specjalistą.