Suplementy w ciąży – dlaczego są tak ważne? 

Ciąża to szczególny czas. Czas niezwykle ważny dla zdrowia rozwijającego się pod sercem maluszka, ale również niezwykle obciążający dla organizmu matki. Jest dla niego ogromnym wysiłkiem, w związku z czym ten domaga się znacznie więcej składników odżywczych – dostarczanych kobiecie i rosnącemu w brzuszku dziecku. W czasie ciąży zwiększa się zapotrzebowanie na witaminy i składniki mineralne. Niedostateczna ich podaż może grozić wieloma komplikacjami w rozwoju płodu, ale także odbić się na samopoczuciu przyszłej mamy.

Warto jednak wiedzieć, że zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, kobiety ciężarne nie powinny na własną rękę stosować żadnych produktów witaminowych. Podstawą dostarczenia organizmowi pełnego odżywienia, niezbędnych mikroelementów i makroelementów powinna być przede wszystkim zdrowa i zbilansowana dieta w ciąży. Niestety, w przypadku niektórych składników, nie jesteśmy w stanie dostarczyć odpowiednich ich ilości wraz z codziennym jadłospisem. Wówczas do gry wchodzi suplementacja, która zalecana jest tylko w przypadku niedoborów i w uzasadnionych sytuacjach. 

Jakie witaminy w ciąży warto przyjmować?

Czas oczekiwania na nowego członka rodziny bywa dla kobiety niezwykle wymagający. Dlatego warto wiedzieć, jak dbać o siebie w ciąży, co jeść czy jakie witaminy w ciąży przyjmować. Skupmy się zatem na tych ostatnich. Jakie suplementy w ciąży warto zażywać i dlaczego są one tak ważne?

Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników (PTGiP) wskazuje, które składniki są niezbędne dla przebiegu ciąży, właściwego rozwoju dziecka i dobrego zdrowia matki. 

• kwas foliowy 

Właściwa podaż kwasu foliowego jest kluczowa dla prawidłowego przebiegu ciąży. Niedobór tego składnika może prowadzić do powstawania wad wrodzonych płodu, a w szczególności wad cewy nerwowej. Warto zaznaczyć, że do zamknięcia cewy nerwowej dochodzi w ciągu 28 dni po zapłodnieniu, na tym etapie wiele kobiet jeszcze może nie wiedzieć o ciąży, bądź dopiero się jej domyślać. Choć możemy dostarczać go wraz z dietą, w ciąży znacznie wzrasta jego zapotrzebowanie, w związku z czym konieczna będzie dodatkowa suplementacja. O dodawanie folianów do produktów spożywczych apeluje PTGiP, by zminimalizować ryzyko ich niedoborów wśród kobiet w okresie rozrodczym.

• żelazo

Żelazo jest jednym ze składników mineralnych, które mają istotny wpływ na rozwój płodu oraz przebieg całej ciąży. Tymczasem wiele kobiet ciężarnych cierpi na jego niedobór, co podnosi ryzyko rozwoju anemii. Co więcej – niedobory tego składnika mogą prowadzić także do przedwczesnego porodu czy chociażby zaburzeń czynności skurczowej macicy podczas porodu.

• kwas dokozaheksaenowy (DHA)

Kwas dokozaheksaenowy pełni kluczową rolę w rozwoju i prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego. Tymczasem ludzki organizm nie syntetyzuje go w naturalny sposób. Dostarczyć możemy go w codziennej diecie, włączając do niej między innymi tłuste ryby. ​​Brak wystarczającej ilości DHA może zwiększać ryzyko przedwczesnego porodu oraz wystąpienia stanu przedrzucawkowego.

• witamina D

Witamina D odgrywa istotną rolę w utrzymaniu zdrowia kości, wspieraniu funkcji układu odpornościowego oraz regulacji poziomu wapnia i fosforu w organizmie. Zmniejsza ona ryzyko wystąpienia stanu przedrzucawkowego oraz ryzyko zachorowania na cukrzycę ciążową.

• jod

Suplementacja jodem w ciąży jest często zalecana, ponieważ jod odgrywa kluczową rolę w rozwoju mózgu i układu nerwowego rozwijającego się płodu. Jest również niezbędny do produkcji hormonów tarczycy, które są istotne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, zwłaszcza w okresie rozwoju płodowego. Niedobór jodu u matki w czasie ciąży może prowadzić do zaburzeń funkcji tarczycy u dziecka oraz potencjalnych problemów z rozwojem intelektualnym.

Witaminy w ciąży – I trymestr

Odpowiednia suplementacja w ciąży jest niezwykle ważna dla prawidłowego przebiegu ciąży i rozwoju dziecka. Pozostaje zatem pytanie: od kiedy brać witaminy w ciąży? Jakie witaminy na początku ciąży są wskazane?

Zacznijmy przede wszystkim od tego, że suplementację niektórych składników warto rozpocząć już na etapie planowania ciąży. Jednym z nich jest kwas foliowy, który warto przyjmować nawet pół roku przed rozpoczęciem starań o dziecko. Sam początek ciąży dla wielu kobiet będzie bardzo wymagającym okresem. Nudności i wymioty, jakie towarzyszą wówczas wielu przyszłym mamom, mogą powodować właśnie niedobór witamin oraz pierwiastków odżywczych. Na tym etapie warto więc wprowadzić również jod. 

Pamiętajmy jednak, że mimo zaleceń Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczących tego, jakie witaminy w 1 trymestrze ciąży warto przyjmować, ich suplementację zawsze powinien zalecić lekarz po przeprowadzeniu dokładnych badań. 

Jakie suplementy w ciąży w kolejnych trymestrach? 

Wiemy, już jakie witaminy brać w ciąży i jakie suplementy w ciąży są wskazane. Wiemy również, że kwas foliowy powinnyśmy przyjmować jeszcze na etapie planowania przyszłej ciąży. A co z resztą suplementów? 

Suplementacja żelazem w przypadku kobiet borykających się z niedokrwistością powinna być rozpoczęta jeszcze przed ciążą, natomiast później w przypadku dalszych niedoborów, należy kontynuować suplementację dopiero po ukończeniu około 8. tygodnia ciąży. Warto zaznaczyć, że w ostatnim czasie stanowisko towarzystw ginekologicznych brzmi, by podawać żelazo, jedynie w sytuacji niedoborów, gdyż jego nadmiar także może negatywnie wpływać na płód. W II trymestrze ciąży wzrasta także zapotrzebowanie na witaminę B6, która reguluje między innymi poziom prolaktyny i wpływa na prawidłowe poziomy estrogenu i progesteronu. Z kolei zapotrzebowanie na DHA wzrasta szczególnie pod koniec ciąży, dlatego to w III trymestrze warto rozważyć jego suplementację. 

Pamiętajmy jednak, że zarówno niedobór, jak i nadmiar wszystkich tych witamin może nieść za sobą negatywne konsekwencje, dlatego każda suplementacja powinna odbywać się zawsze pod kontrolą lekarza prowadzącego.