Co warto wiedzieć o naturalnym etapie w życiu każdej kobiety, jakim jest menopauza?

Menopauzato proces, w którym dochodzi do wygaszenia funkcji jajników i ustania płodności. Według WHO o menopauzie mówi się, gdy przez 12 kolejnych miesięcy nie wystąpiło krwawienie miesiączkowe – każde późniejsze krwawienie wymaga konsultacji lekarskiej. Zwykle menopauza zaczyna się między 45. a 55. rokiem życia, a cały proces zmian hormonalnych trwa około 10 lat, choć u niektórych kobiet może się wydłużyć do 12–14 lat. Pierwsze objawy, takie jak nieregularne cykle, uderzenia gorąca, nocne poty, wahania nastroju czy chroniczne zmęczenie, pojawiają się często na kilka lat przed ostatnią miesiączką. Wiele kobiet doświadcza także problemów z koncentracją, bezsenności, suchości pochwy i nietrzymania moczu.

Najczęstsze objawy menopauzy

Charakterystyczne symptomy menopauzy pojawiają się na ogół 5 lat przed zatrzymaniem miesiączkowania. Spośród najczęściej występujących objawów klimakterium warto wymienić:

• nieregularne cykle miesiączkowe,
• dokuczliwe uderzenia gorąca,
• nocne poty,
• wahania nastroju,
• drażliwość lub niepokój,
• bóle i zawroty głowy,
• obniżenie energii. 

W okresie okołomenopauzalnym pojawia się także często: chroniczne zmęczenie, problemy z koncentracją, bezsenność. Istnieje też znaczne ryzyko występowania stanów depresyjnych. Wiele kobiet zmaga się również z nietrzymaniem moczu, wypadaniem włosów, suchością pochwy oraz dyskomfortem podczas stosunku.

Sprawdź również nasz artykuł, w którym wyjaśniamy, kiedy ustępują objawy menopauzy.

Ile trwa menopauza? Fazy przekwitania

To, ile trwa menopauza, jest kwestią indywidualną i zależy od wielu czynników, takich jak predyspozycje genetyczne czy styl życia. Jednak u każdej kobiety możemy wyróżnić kilka jej etapów.

Premenopauza

Okres poprzedzający menopauzę, trwający od kilku do nawet kilkunastu lat, zwykle zaczynający się po 40. roku życia. Charakteryzuje się nieregularnymi miesiączkami, zmianami w długości cyklu i objętości krwawienia. W tym czasie wzrasta poziom hormonu folikulotropowego (FSH), a cykle mogą być bezowulacyjne. U niektórych kobiet występują też pierwsze objawy wazomotoryczne, takie jak uderzenia gorąca i nocne poty. Premenopauza może trwać od 4 do 10 lat.

Perimenopauza

Krótszy, bardziej intensywny etap, trwający około 3-4 lata przed menopauzą i rok po niej. To właśnie wtedy objawy menopauzalne stają się najbardziej dokuczliwe – uderzenia gorąca, wahania nastroju, zaburzenia snu i problemy z koncentracją mogą znacznie obniżyć komfort życia. Spada poziom estrogenów i progesteronu, a wzrasta poziom FSH. Około 40% cykli jest bezowulacyjnych, a liczba pęcherzyków Graafa w jajnikach gwałtownie maleje.

Pojawienie się konkretnych faz i ich trwanie może wyglądać zupełnie inaczej w przypadku każdej z nas, a wpływ na to mogą mieć chociażby uwarunkowania genetyczne, stan zdrowia czy styl życia. Wśród czynników, które mogą mieć wpływ na czas trwania menopauzy, można wymienić także palenie tytoniu, czynniki środowiskowe czy przebyte choroby, zwłaszcza autoimmunologiczne czy onkologiczne.

Ile trwa okres menopauzy i co jeszcze warto o niej wiedzieć?

U niektórych kobiet objawy sugerujące menopauzę mogą pojawić się nawet przed 40. rokiem życia, jednak należy je odróżnić od  tzw. zespołu przedwczesnego wygasania jajników, który nie jest tym samym, co menopauza.

Przedwczesna menopauza może być związana z różnymi czynnikami, takimi jak np. schorzenia metaboliczne (cukrzyca), choroby układu immunologicznego czy interwencje medyczne, takie jak chemioterapia, radioterapia czy chirurgiczne usunięcie jajników. Wcześniej w okres przekwitania wchodzą też kobiety zażywające leki obniżające poziom estrogenów, pacjentki po chemioterapii, naświetlaniach i usunięciu jajników.

Jak rozpoznać menopauzę?

Wiele kobiet zastanawia się nie tylko nad tym, ile może trwać menopauza, ale także, jak ją rozpoznać. Pomocne w jej zdiagnozowaniu są domowe testy moczu (lub wykonywane w laboratorium testy z krwi), które sprawdzają poziom hormonu folikulotropowego (FSH), który w okresie przekwitania jest podwyższony. Warto jednak pamiętać, że jednorazowy wynik może nie być miarodajny, ponieważ poziom FSH może się wahać. Dlatego zaleca się kilkukrotne powtórzenie testów oraz konsultację z lekarzem, który może zlecić dodatkowe badania, takie jak oznaczenie poziomu estradiolu czy hormonu luteinizującego (LH), aby potwierdzić menopauzę.

Artykuł ma charakter informacyjny i nie zastępuje profesjonalnej porady medycznej. W przypadku jakichkolwiek objawów lub podejrzeń należy skonsultować się z lekarzem.