Zapalenie pęcherza moczowego – co to jest?

U zdrowego człowieka, w prawidłowych warunkach fizjologicznych, drogi moczowe są całkowicie jałowe. Nie znajdują się w nich żadne bakterie, wirusy czy grzyby. Niekiedy jednak, przez cewkę moczową dostają się do nich drobnoustroje, które mogą powodować zakażenie. Zapalenie pęcherza moczowego jest więc stanem, w którym w drogach moczowych namnażają się bakterie. Jest to bez wątpienia najczęściej występująca infekcja dróg moczowych.

Zapalenie pęcherza moczowego i infekcje dróg moczowych znacznie częściej przytrafiają się kobietom, co ma bezpośredni związek z ich budową fizjologiczną. Cewka moczowa u kobiet jest znacznie krótsza niż u mężczyzn, a dodatkowo zlokalizowana jest blisko pochwy i odbytu. Wszystko to sprawia, że bakterie mają znacznie krótszą drogę do pęcherza. Drobnoustroje i patogeny namnażają się wówczas w cewce moczowej, a następnie przenoszone są do pęcherza. Choć samo zapalenie pęcherza u kobiet czy u mężczyzn nie stanowi zagrożenia dla zdrowia, nieleczone może doprowadzić do wielu powikłań.

Zapalenie pęcherza – przyczyny

Niepowikłane zapalenie pęcherza będące najczęstszą infekcją dróg moczowych, to problem, z którym niejednokrotnie zmierzy się każda kobieta. Warto jednak podkreślić, że u mężczyzn także może zostać zdiagnozowane zapalenie pęcherza. Przyczyny patologicznego stanu występującego u kobiet czy u mężczyzn mogą być natomiast zupełnie różne. Warto więc wiedzieć, czym jest zapalenie pęcherza i od czego może być uzależnione? 

Zapalenie pęcherza wywołuje najczęściej zakażenie drobnoustrojami. W zdecydowanej większości przypadków dochodzi do zakażenia pałeczkami okrężnicy, czyli bakteriami escherichia coli. Rzadziej mogą odpowiadać za zakażenie wirusy i grzyby. Wśród przyczyn zapalenia pęcherza możemy wymienić między innymi:

• przenoszenie bakterii z odbytu do cewki moczowej,
• przenoszenie bakterii do ujścia cewki moczowej podczas stosunku seksualnego,
• przerost drożdżaków,
• nieprawidłowa higiena intymna i nieodpowiedni sposób podmywania się,
• noszenie nieodpowiedniej, syntetycznej bielizny,
• ciąża i menopauza,
• przerost gruczołu krokowego,
• antykoncepcja dopochwowa,
• powikłania chorób, takich jak: zakażenie nerek, cukrzyca czy kamienie nerkowe.

Często występującą przypadłością jest zapalenie pęcherza w ciąży, kiedy to wraz ze wzrostem dziecka i działaniem progesteronu dochodzi do poszerzenia moczowodów, pęcherza i cewki moczowej. To ułatwia transport patogenów do pęcherza. Kobiety ciężarne mogą zmagać się także z bezobjawowym zapaleniem pęcherza, które może prowadzić nawet do przedwczesnego porodu. To właśnie dlatego, każda kobieta spodziewająca się dziecka musi poddawać się regularnym badaniom moczu i być pod stałą kontrolą lekarza. W grupie kobiet, które często borykają się z nawracającym zapaleniem pęcherza są również kobiety aktywne seksualnie. Wówczas, podczas aktu płciowego bakterie, które fizjologicznie występują w pochwie i odbycie, przenoszone są w okolice cewki moczowej, gdzie dochodzi do zakażenia. Gdy pierwsze dolegliwości ze strony układu moczowego pojawią się już następnego dnia czy nawet dwa dni po zbliżeniu, wówczas możemy mówić o zapaleniu pęcherza po stosunku. Dlatego rekomenduje się, aby po odbytym stosunku kobieta oddała mocz i podmyła intymne części ciała, zapobiegając w ten sposób infekcjom.

Wspomnieliśmy jednak, że zapalenie pęcherza moczowego może dotyczyć także mężczyzn. U nich natomiast ryzyko infekcji wzrasta wraz z wiekiem, gdy dochodzi do powiększenia prostaty, która uciska cewkę moczową i utrudnia przepływ moczu. Ten, będący doskonałą pożywką dla bakterii, gdy zalega w pęcherzu moczowym stwarza genialne warunki do rozwoju patogenów.

Zapalenie pęcherza moczowego – objawy

Bezobjawowe zapalenie pęcherza może mieć niebezpieczne konsekwencje. Najczęściej jednak infekcje pęcherza moczowego dają o sobie wyraźnie znać. Jakie symptomy powinny zapalić nam czerwoną lampkę?

Wśród objawów zapalenia pęcherza moczowego możemy zauważyć między innymi:

• ból i dyskomfort podczas oddawania moczu,
• ciągłe uczucie parcia na pęcherz,
• częste oddawanie moczu w niewielkich ilościach,
• ból w dolnej części brzucha,
• pieczenie podczas mikcji,
• mętny mocz o zmienionym zapachu,
• krwiomocz.

Wiele kobiet zmagających się z nawracającymi infekcjami układu moczowego, niekiedy typowe zapalenie pęcherza może pomylić z zapaleniem pochwy. Jak odróżnić zapalenie pęcherza od zapalenia pochwy? Warto pamiętać, że przy infekcjach pochwy typowymi symptomami są przede wszystkim nieprzyjemne upławy oraz świąd i podrażnienie okolic intymnych. W przypadku problemów z pęcherzem odczuwalny będzie natomiast ból podczas mikcji, ciągłe parcie na pęcherz, a w moczu może nawet pojawić się krew. Gdy ten zmieni zabarwienie na czerwone, możemy mieć do czynienia z krwotocznym zapaleniem pęcherza.

Parcie na pęcherz – co pomaga?

Jednym z objawów infekcji pęcherza moczowego jest parcie na pęcherz. Jeśli nie towarzyszą mu żadne dodatkowe dolegliwości, takie jak wysoka gorączka, krwiomocz czy dreszcze, pacjent może spróbować zminimalizować dyskomfort domowymi sposobami. Pamiętajmy jednak, że w przypadku infekcji pęcherza samodiagnoza nie zastąpi konsultacji ze specjalistą, który w razie konieczności będzie mógł zlecić szereg koniecznych badań. Warto więc przestrzegać zaleceń lekarza, by jak najszybciej uporać się z tą nieprzyjemną dolegliwością. A w jaki sposób możemy sami spróbować podnieść komfort codzienności podczas zapalenia pęcherza? Jakie domowe sposoby na zapalenie pęcherza warto wypróbować? 

Przede wszystkim zadbajmy o odpowiednią higienę i nawodnienie organizmu. Zrezygnujmy z bielizny wykonanej ze sztucznych i syntetycznych materiałów, na rzecz oddychającej bawełny. Warto też unikać ciasnych, opinających ubrań w dolnej części tułowia. Wielu osobom ulgę mogą przynieść także nasiadówki na zapalenie pęcherza. Tutaj najlepiej postawić na mieszanki o działaniu ściągającym, przeciwzapalnym oraz przeciwbakteryjnym. W walce z infekcją pęcherza kluczowa będzie także odpowiednia dieta. W tę, warto włączyć przede wszystkim duże ilości żurawiny, która działa moczopędnie i wspomoże nasz organizm w usuwaniu bakterii z pęcherza moczowego. Do picia warto wybrać zioła wykazujące działanie moczopędne i odkażające. W tej roli świetnie poradzi sobie na przykład pokrzywa, kora dębu, nagietek czy skrzyp polny. Warto także unikać pokarmów, które nam nie służą, powodując wzdęcia czy zaparcia, aby przepełnione jelita nie stanowiły dodatkowego obciążenia dla pęcherza. Niekiedy trzeba będzie zadbać także o prawidłowy mikrobiom jelit i pochwy, czyli włączyć odpowiednie probiotyki, aby zmniejszyć ryzyko zapaleń.

Parcie na pęcherz na tle nerwowym

Uczucie nieustannego parcia na pęcherz nie zawsze musi być związane z infekcjami układu moczowego. Parcie na mocz bardzo często jest także objawem charakterystycznym dla schorzeń o podłożu nerwowym i jednym z objawów świadczących o zespole nadreaktywnego pęcherza. Zaburzenia neurologiczne nerwów odpowiadających za prawidłowe funkcjonowanie układu moczowego mogą dawać sygnały, które możemy mylnie utożsamiać z infekcjami pęcherza. Jeśli towarzyszy im jednak mimowolne oddawanie moczu, może mieć to związek z tzw. nerwicą pęcherza. Warto mieć więc na uwadze, że parcie na pęcherz pojawia się często także w sytuacjach stresowych. W takim przypadku często dochodzi do zmniejszenia objętości pęcherza i usztywnienia jego ścian, dlatego dobrym rozwiązaniem wspomagającym leczenie będzie fizjoterapia uroginekologiczna. Techniki terapii manualnej, jak i ćwiczenia relaksacyjne stanowią istotny element w zmaganiu się z tą dolegliwością.

Pamiętajmy jednak, że nieleczone i nawracające stany zapalne pęcherza, w efekcie mogą doprowadzić do rozwoju wspomnianego pęcherza nadreaktywnego. W takiej sytuacji problemem może stać się również nietrzymanie moczu. Choć jego skutki doraźnie możemy zminimalizować stosując wkładki chłonne, warto skupić się wówczas na ćwiczeniach mięśni dna miednicy. Więcej na temat nietrzymania moczu będącego skutkiem zakażenia pęcherza dowiesz się z naszego artykułu: „Infekcja pęcherza a inkontynencja”.

Jak długo trwa zapalenie pęcherza i jak się je leczy?

Zapalenie pęcherza wiąże się z wieloma przykrymi dolegliwościami, które mogą również znacznie obniżyć komfort codziennego funkcjonowania. A jak długo trwa zapalenie pęcherza i ile czasu utrzymują się jego objawy? 

Leczenie zapalenia pęcherza może trwać od kilku do nawet 10 dni. Warto jednak pamiętać, że jest to kwestia bardzo indywidualna, uzależniona przede wszystkim od stopnia nasilenia infekcji czy wdrożonego rodzaju leczenia. U podstaw leży natomiast szybkie postawienie diagnozy i w razie konieczności – wdrożenie odpowiedniej terapii. O tym zawsze decyduje jednak lekarz, który diagnozę poprzedzi dokładnym wywiadem medycznym oraz koniecznymi badaniami. Co jednak najważniejsze – po wdrożeniu odpowiedniego leczenia, chory może zauważyć widoczną poprawę nawet po jednym czy dwóch dniach. Pamiętajmy również, że w przypadku nawracających infekcji należy zadbać o odpowiednią diagnostykę i dokładne zebranie próbki moczu, aby nie była zanieszczyczona. Warto ją uzupełnić także o posiew z cewki moczowej i szyjki macicy.

Jeśli więc zaobserwujemy u siebie jakiekolwiek dolegliwości ze strony układu moczowego, nie warto czekać aż ewentualna infekcja rozwinie się. Należy w takiej sytuacji bezzwłocznie zasięgnąć porady lekarskiej.