Cewka moczowa – co to jest?

W skład układu moczowego człowieka wchodzą nerki i drogi moczowe – moczowody, pęcherz moczowy oraz cewka moczowa. Ta ostatnia jest kluczowym elementem układu moczowego u obu płci, a w przypadku mężczyzn stanowi również element układu płciowego.

Cewka moczowa jest narządem o podłużnej rurowej strukturze, który umożliwia przepływ moczu z pęcherza moczowego na zewnątrz. To właśnie cewką mocz przemieszcza się z pęcherza podczas mikcji. Budowa cewki moczowej, jej lokalizacja, ale i funkcje, znacznie różnią się u kobiet i mężczyzn.

Gdzie jest cewka moczowa?

Wiemy już, że w zależności od płci, jej lokalizacja będzie nieco inna. Zatem, gdzie jest cewka moczowa damska, a gdzie zlokalizowana jest cewka moczowa męska? Zacznijmy jednak od dokładnego omówienia tej pierwszej.

Kobieca cewka moczowa usytuowana jest równolegle do kanału pochwy. Ujście cewki moczowej jest znacznie mniejsze niż ujście pochwy. Ulokowana jest między łechtaczką a wejściem do pochwy. Położona w orientacji pionowej, w tak zwanej brodawce cewkowej. To, co znacznie odróżnia ją od cewki męskiej, to jej rozmiar. Żeńska cewka moczowa jest o wiele krótsza niż u mężczyzn, ale i szersza, co bezpośrednio przekłada się również na większe ryzyko infekcji całego układu moczowego. W efekcie kobiety znacznie częściej zmagają się na przykład z zapaleniem pęcherza. Wśród innych chorób układu moczowego wyróżnić możemy również zapalenie samej cewki moczowej, skąpomocz, czyli oddawanie zbyt małych ilości moczu czy nawet bezmocz, który wskazuje na silne zaburzenie czynności układu moczowego.

Z kolei męska cewka moczowa jest o wiele dłuższa. Rozpoczyna się na dnie pęcherza moczowego, przechodzi przez penis, a kończy się na szczycie jego żołędzia.

Budowa cewki moczowej

Budowa układu moczowego u kobiet i u mężczyzn nieznacznie różni się od siebie. Jej kluczowym, a zarazem końcowym elementem, jest właśnie owa cewka moczowa. Jak wygląda cewka moczowa? Jaka jest budowa cewki moczowej?

Cewka moczowa wygląda jak wąski, rurkowaty przewód. Jej ściany zbudowane są z błon mięśniowych i śluzowych, dzięki czemu charakteryzuje się ona dość dużą elastycznością. Ma średnicę kilku milimetrów i różną długość. W przypadku mężczyzn cewka moczowa jest zdecydowanie dłuższa i mierzy ona od 15 do 20 centymetrów. Jej zewnętrzne ujście zlokalizowane jest na szczycie prącia, a składa się ona z części śródściennej, sterczowej, błoniastej i gąbczastej.

U kobiet – długość cewki moczowej to zaledwie od 3 do 5 centymetrów. Składa się z kilku części – śródściennej, miednicznej, przeponowej i podprzeponowej.

Cewka moczowa jest oddzielona od pęcherza silnie napiętym zwieraczem, który zamyka światło cewki i zapewnia trzymanie moczu podczas jej gromadzenia w pęcherzu. To dzięki niemu możliwe jest kontrolowanie oddawania moczu. Otwarta cewka moczowa może z kolei zaburzać przepływ moczu i prowadzić do jego niekontrolowanego oddawania.

Funkcja cewki moczowej u kobiet i mężczyzn

Cewka moczowa umożliwia nam oddawanie moczu. Jest to najbardziej znana i podstawowa funkcja cewki moczowej. Pełni ona rolę kanału transportowego, którym odprowadzany jest mocz na zewnątrz organizmu. Warto jednak wiedzieć, że o ile w przypadku kobiet jest to jedyna funkcja cewki moczowej, o tyle u mężczyzn wygląda to nieco inaczej. To, co odróżnia kobiecą cewkę od męskiej, to fakt, że jest ona zależna od wpływu hormonów. W okresie laktacji czy też menopauzy wśród kobiet występuje zjawisko hipoestrogenizmu, czyli niskiego poziomu estrogenów. Upośledza to elastyczność cewki, doprowadzając do atrofii jej nabłonka i zmniejszenia wypełnienia okołocewkowego splotu żylnego, co przyczynia się do osłabienia funkcji zwieraczy cewki w tym czasie. Należy także zaznaczyć, że u kobiet po ciąży i porodach, szczególnie drogami natury, może dochodzić do uszkodzeń w obrębie tego narządu. Dlatego też panie narażone są na częstsze problemy z nietrzymaniem moczu.

Męska cewka moczowa jest jednocześnie elementem układu płciowego, przez co pełni ona również ważną funkcję w procesie rozrodczym. To właśnie cewką moczową wyprowadzane jest nasienie podczas wytrysku.

Pamiętajmy więc, że cewka moczowa ogrywa kluczową rolę w naszym układzie moczowym. Jednocześnie narażona jest ona na różnego rodzaju choroby, takie jak zakażenie cewki moczowej, grzybica cewki moczowej, jej zwężenie czy nietrzymanie moczu. W ostatnim z przypadków, choć doraźnie możemy podnieść komfort funkcjonowania, stosując na przykład wkładki chłonne, zalecana jest konsultacja medyczna. Ta wskazana jest zawsze wtedy, gdy zaobserwujemy jakiekolwiek niepokojące objawy ze strony układu moczowego.

Częstomocz, bóle podbrzusza, dyskomfort podczas oddawania moczu czy wyciek z cewki moczowej – to wszystko powinno zwrócić naszą uwagę i zmobilizować nas do wizyty u specjalisty. Czasem warto poprosić o konsultację dla własnego spokoju, bo choć – przykładowo – bezbarwna wydzielina z cewki moczowej może być wynikiem normalnego funkcjonowania gruczołów i nie musi mieć patologicznego podłoża, w niektórych przypadkach zdrowo wyglądający śluz może wskazywać również na infekcję dróg moczowych. W przypadku chorób układu moczowego samodiagnoza nie zastąpi specjalistycznych badań.